کارتن یک نوع محصول کاغذی به شمار می‌رود و از روی هم قرار گرفتن ورق‌‌ها یا لایه‌های کاغذی تهیه میشود. کارتن کاربردهای زیادی در صنعت بسته‌بندی دارد و متناسب با نیاز، هزینه‌های پیش‌بینی شده و نوع کالای مورد نظر، باید از انواع مختلف کارتن با مقاومت‌های متفاوت استفاده کرد. بسته به تعداد لایه‌های کاغذی به کار رفته در روند تولید، کارتن می‌تواند انواع مختلفی داشته باشد. به طور کلی، کارتن مقوایی از یک بخش موج‌دار به نام فلوت تولید میشود که بین دو لایه تخت محصور شده. جالب است بدانید که در روند تهیه و تولید کارتن‌های مقوایی، بازیافت نقش عمده‌ای دارد و فلوت یا همان بخش موج‌دار، عموماً از کاغذها یا مقواهای بازیافتی تولید میشود. تعداد فلوت‌ها و لایه‌های تخت، تعیین کننده ۵ لایه یا ۳ لایه بودن کارتن هستند.
فلوت چیست؟
بخشی از کارتن که به شکل یک ورقه موج‌دار بین دو لایه تخت محصور شده، فلوت نام دارد. تعداد و جنس فلوت رابطه مستقیمی با میزان استحکام کارتن داشته و هر چه تعداد آنها بیشتر شود، کارتن مقاومت بیشتری در برابر ضربه و اثرات مخبر آن خواهد داشت. وقتی این ورقه‌های مجزا به هم چسبانده شوند، مقوای موج‌دار ساخته میشود و پس از آن با طرح‌های دلخواه به یک کارتن موج‌دار تبدیل میشود. آگاهی از تفاوت‌های موجود بین کارتن‌های چند لایه موقع سفارش بسته‌بندی مورد نیاز برای کالا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. فلوت‌ها بر اساس اندازه‌شان به این صورت دستهبندی می‌شوند: فلوت A ، B، C،E و F که در این میان، فلوت A از همه بزرگتر است.
فلوت E و F
جدیدترین انواع فلوت هستند که به ترتیب ۱٫۶ میلیمتر و ۰٫۸ میلیمتر ضخامت دارند. این نوع فلوت‌ها عموماً برای بسته‌بندی فروشگاهی محصولات مورد استفاده قرار میگیرند چون امکان چاپ عبارات و تصاویر مختلف با وضوح تصویر بالا روی‌آنها وجود دارد.
فلوت C
با ضخامت ۴ میلیمتری، فلوت C نوعی فلوت چند‌منظوره به حساب می‌آید.
فلوت B
این فلوت با ضخامت تقریبی ۳٫۲ میلیمتر، گزینه‌ای رایج برای طراحی جعبه‌های دایکات و بسته‌بندی محصولاتی است که برای تحمل وزن خود نیاز چندانی به جعبه ندارند.
فلوت A
این فلوت که با ضخامت حدوداً ۵ میلیمتر در رده اول تقسیم‌بندی فلوت‌ها قرار دارد، در واقع بزرگ‌ترین و ضخیم‌ترین آنهاست. از کارتن‌های ساخته شده با فلوت A می‌توان در بسته‌بندی محصولاتی استفاده کرد که به لایه‌گذاری بیشتری برای محافظت نیاز دارند.
کارتن ۳ لایه
کارتن ۳ لایه همانگونه که از نام آن پیداست، از سه لایه تشکیل شده است. این نوع کارتن بیشترین استفاده را در بسته‌بندی کالاها دارد. دو لایه‌ی فوقانی و زیرین این نوع کارتن لاینر (LINER) و لایه‌ی قرار گرفته بین این دو فلوت (FLUTES) نامیده شده که توسط چسب به یکدیگر چسبانده می‌شوند. لاینر و فلوت می‌توانند از ورقه‌هایی با جنس گوناگون ساخته شوند. جنس ورقه‌ی مورد استفاده در ساخت این لایه‌ها در کنار ترکیب‌های مختلف این سه لایه استحکام کارتن و در نتیجه موارد استفاده‌ی آن را تعیین می‌کنند. فلوت، قسمت میانی کارتن ۳ لایه است. در صورت برش کارتن و ملاحظه‌ی سطح مقطع آن این لایه به صورت یک موج بین دو لایه‌ی مسطح مشاهده میشود. ارتفاع هر فلوت و فاصله آن با فلوت بعدی در استحکام و مقاومت کارتن موثر هستند.
همزمان با افزایش تنوع انواع محصولات تولید شده توسط کارخانه‌های گوناگون، نیاز به استفاده از بسته‌بندی‌های متناسب با این محصولات نیز به وجود آمده است. بسته‌بندی مناسب یک کالا، صرف نظر از معرفی آن کالا و جنبه‌ی تبلیغاتی‌اش، نقش بسیار مهمی در حفاظت از آن در برابر انواع آسیب، شامل انواع ضربه، قرار گرفتن در مجاورت رطوبت، سقوط آزاد به هنگام جابه‌جایی و مواردی از این دست دارد. در این بین یکی از پرکاربردترین کارتن‌های مورد استفاده در بسته‌بندی انواع کالا، کارتن ۳ لایه است که بسته به الگوی فلوت مورد استفاده و همچنین جنس لاینرها در بسته‌بندی کالاهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. کارتن‌های سه لایه کاربردهای وسیعی، در ساخت انواع کارتن پستی، کارتن‌های اسباب‌کشی، کارتن‌های بسته‌بندی محصولات تولیدی صنایع مختلف و سایر مواردی که در‌آنها نیاز به یک کارتن کم و بیش مستحکم هست، دارند.
کارتن ۵ لایه
تعداد لایه‌های کارتن معمولاً با توجه به نیاز بسته‌بندی متغیر است. به طور مثال اگر قرار است بسته‌ای به مسافت دوری مانند خارج از کشور ارسال شود، استفاده از کارتن ۵ لایه با فلوت های مستحکم‌تر منطقی خواهد بود. این کارتن با دوام بالا و فضادهی مناسب، به طور گسترده در اسباب‌کشی هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. از دیگر کاربردهای کارتن ۵ لایه می‌توان به جا به جایی کالاها و انبار کردن محصولات بزرگ و سنگین اشاره کرد. این کارتن‌‌ها را می‌توان مدت بیشتری در انبار نگه داشت و کارتن‌های پنج لایه مقاومت خوبی‌هم در برابر رطوبت دارند.
پنج لایه مقاومت خوبی‌هم در بکارتن پنج لایه به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرند و کار با آنها بسیار ساده است. تفاوت این کارتن با کارتن سه لایه در استحکام آن است. کارتن‌های سه لایه توانایی حمل بار از ۴ کیلوگرم تا ۲۰ کیلوگرم را دارند؛ در حالی که کارتن‌های ۵ لایه از ۲۰ کیلوگرم تا ۴۵ کیلوگرم ظرفیت بار دارند. از کارتن ۵ لایه به خاطر دوام بالا و فضادهی مناسب آن استفاده میشود. ویژگی کارتن ۵ لایه عبارت است از:
- انعطاف در نگهداری اجسام سنگین و بزرگ
- قالب‌‌ها و اندازه‌های گوناگون
- قیمت مناسب
مقوای کارتن پنج لایه از سه لایه‌ی صاف و دو لایه‌ی موج‌دار در میانه ساخته شده است. دو لایه‌ی میانی موج‌دار در این نوع از کارتن‌‌ها دارای ارتفاع متفاوتی هستند که بطور ترکیبی طبق قاعده‌ی خاص کنار‌هم قرار میگیرند مثل قرارگیری موج‌های b + c ، b + e ، c + e و یا e + e این کارتن‌‌ها استحکام زیادی دارند.